Στις 4 και 5 Σεπτεμβρίου 2025, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά εξέδωσε προσωρινές διαταγές με τις οποίες απαγορεύει την απομάκρυνση από την Ελλάδα τριών προσφύγων, στους οποίους δεν επιτράπηκε η υποβολή αιτήματος ασύλου, λόγω της παράνομης αναστολής του δικαιώματος πρόσβασης σε διαδικασίες ασύλου. Οι αιτούντες παραμένουν κρατούμενοι από τον Ιούλιο στο κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας. Οι προσωρινές αυτές διαταγές έρχονται σε συνέχεια προηγούμενων αντίστοιχων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών.
Οι τρεις πρόσφυγες, που κατάγονται από την Υεμένη και το Σουδάν, εκπροσωπούνται από κοινού από τις οργανώσεις Equal Rights Beyond Borders (Equal Rights) και HIAS Ελλάδος. Κρατούνται κάτω από εξευτελιστικές συνθήκες, χωρίς να έχουν λάβει από τις Ελληνικές Αρχές οποιαδήποτε ενημέρωση σε σχέση με τους λόγους και τη διάρκεια της κράτησής τους και τα δικαιώματά τους ως κρατουμένων, και χωρίς πρόσβαση σε διερμηνεία. Έχουν όλοι τους υποβάλει αιτήματα χορήγησης διεθνούς προστασίας, όμως η Υπηρεσία Ασύλου αρνήθηκε ρητά την καταγραφή τους, επικαλούμενη την τρίμηνη αναστολή της πρόσβασης στο άσυλο. Με εξαιρετικά συνοπτικές και τυποποιημένες αποφάσεις, η Αστυνομία διέταξε την επιστροφή τους στη χώρα καταγωγής τους ή τη χώρα διέλευσης, τη Λιβύη, και απέρριψε τις προσφυγές τους κατά των αποφάσεων αυτών με εξίσου τυποποιημένες και αναιτιολόγητες αποφάσεις, χωρίς να λάβει υπόψη όσα τεκμηριωμένα επικαλέστηκαν για τους σοβαρούς κινδύνους που διατρέχουν σε περίπτωση απομάκρυνσής τους από την Ελλάδα. Έως σήμερα, ελάχιστοι από τους κρατούμενους επί τη βάσει της αναστολής των διαδικασιών ασύλου έχουν καταφέρει να αποκτήσουν πρόσβαση σε νομική συνδρομή. Δεκάδες άλλοι παραμένουν χωρίς νομική εκπροσώπηση και εκτεθειμένοι στον κίνδυνο επαναπροώθησης.
Οι προσωρινές διαταγές του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά έρχονται να προστεθούν στις προηγούμενες ευρωπαϊκές και εθνικές δικαστικές αποφάσεις, αλλά και στην πληθώρα παρεμβάσεων θεσμικών φορέων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Από τη στιγμή που τέθηκε σε ισχύ η τρίμηνη αναστολή πρόσβασης στις διαδικασίες ασύλου για τους εισερχόμενους στην Ελλάδα μέσω χωρών της βόρειας Αφρικής, όλοι οι παραπάνω φορείς συστηματικά κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου επαναπροώθησης προσφύγων πολέμου σε χώρες όπου κινδυνεύουν να θανατωθούν ή να υποστούν βασανιστήρια και απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, κατά παράβαση των διεθνών υποχρεώσεων της Ελλάδας.
«Όλες οι αιτήσεις ασύλου πρέπει να καταγραφούν αμέσως και το δικαίωμα στο άσυλο πρέπει να αποκατασταθεί. Αυτές οι αποφάσεις αναδεικνύουν την καίρια σημασία του δικαστικού ελέγχου ως πυλώνα της δημοκρατίας και, ως εκ τούτου, τη σημασία της καθολικής πρόσβασης των εισερχόμενων στην Ελλάδα σε ουσιαστική νομική συνδρομή. Ταυτόχρονα, εν μέσω μιας συνθήκης απειλών κατά των νομικών οργανώσεων και ολομέτωπης επίθεσης της ελληνικής κυβέρνησης κατά των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι αποφάσεις αυτές δικαιώνουν τον ρόλο των τελευταίων στην υπεράσπιση του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο», δηλώνουν η Χριστίνα Σβανά, δικηγόρος της Equal Rights, και η Ευσταθία Θάνου, δικηγόρος της HIAS Ελλάδος.
Για περισσότερες πληροφορίες:
HIAS Ελλάδος
Έφη Θάνου
Equal Rights Beyond Borders