Ο λόγος που διοργανώσαμε το συνέδριο στην Κω είναι ότι η Κως έχει αναχθεί σε πρότυπο για τις πρακτικές κράτησης στην Ευρώπη. Εκεί βρίσκεται το μοναδικό Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης Αλλοδαπών στο Αιγαίο, στον ίδιο χώρο με την λεγόμενη "Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή". Λίγες ημέρες νωρίτερα ο προσωρινός υπουργός Μετανάστευσης της Ελλάδας αποκάλεσε το νέο κλειστό κέντρο "κόσμημα" της Ευρώπης, υπονοώντας ότι θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως μοντέλο για άλλες χώρες στο μέλλον. Το κέντρο είναι μια μονάδα που σαφώς παραπέμπει σε φυλακή, περιβάλλεται από πολλαπλές περιφράξεις και αγκαθωτά συρματοπλέγματα τύπου ΝΑΤΟ, ενώ οι διαμένοντες-ουσες υφίστανται περιορισμό μετακίνησης τόσο εντός όσο και εκτός αυτού.
Το συνέδριο δεν θα μπορούσε να διεξαχθεί σε πιο καίρια χρονική στιγμή. Ακριβώς την ώρα που επισκεπτόμασταν την κλειστή δομή στην Κω, οι ηγέτες-ιδες της ΕΕ αποφάσιζαν ένα σημαντικό βήμα για την υιοθέτηση του Νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Πολλοί πολιτικοί σε όλη την Ευρώπη χαιρέτισαν τη συμφωνία ως μια υποτίθεται σημαντική εξέλιξη μετά από χρόνια αποτυχημένων μεταναστευτικών πολιτικών, ωστόσο το Νέο Σύμφωνο συνιστά αναμφίβολα μια στροφή προς την κράτηση και, αν υιοθετηθεί, πολύ περισσότεροι άνθρωποι θα οδηγούνται σε κέντρα κράτησης μεταναστών στο μέλλον.
Κατά τη διάρκεια των τριών ημερών, ενημερωθήκαμε από εμπειρογνώμονες από την Ελλάδα, τη Μάλτα, τη Λιθουανία, την Κροατία, την Ουγγαρία, τη Γερμανία κ.ά. σχετικά με την κατάσταση και τις συνθήκες κράτησης μεταναστών-ριών στα διάφορα κράτη μέλη και αναλύσαμε τις πολιτικές που εφαρμόζονται σε όλη την Ευρώπη. Ακούσαμε επίσης μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των Birgit Sippel και Tineke Strik, και είχαμε την ευκαιρία να ρωτήσουμε μίαν εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το πώς το Νέο Σύμφωνο θα επηρεάσει τις πρακτικές κράτησης.
Παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αναδείχτηκαν, το συνέδριο έκλεισε με μια αισιόδοξη νότα. Μετά από ημέρες ανταλλαγής γνώσης και πληροφορίας, στην τελευταία συνεδρία οι συμμετέχοντες-ουσες συζήτησαν και επεξεργάστηκαν νέους τρόπους συνεργασίας για την αμφισβήτηση ορισμένων από τις επαχθέστερες πολιτικές κράτησης στην ΕΕ. Προγραμματίζουμε τις επόμενες συναντήσεις μας με αντικείμενο την πρακτική εφαρμογή των ιδεών και προτάσεων που προέκυψαν και θα συνεχίσουμε να κοινοποιούμε περισσότερες ενημερώσεις τους επόμενους μήνες.